کبد یک اندام مهم بدن است که زیر دیافراگم در سمت راست حفره شکمی قرار دارد. این اندام نقش مهمی در فرایندهای متابولیکی بدن ایفاء می‌کند. کبد خون را تصفیه کرده و سطح قند خون را تنظیم می‌کند. اختلال در عملکرد این اندام باعث بروز مشکلات جدی خواهد شد.
 
سرطان کبد با یک رشد کنترل نشده سلول‌های بدن درون کبد شروع می‌گردد. در کبد سالم، سلول‌ها به شیوه‌ای مشخص و کنترل شده بدون اختلال در سلول‌های اطراف تکثیر می‌یابند. هنگامی‌که هر یک از سلول‌های کبدی، سلول‌های مجاری صفراوی و یا عروق خونی درون کبد شروع به رشد کنترل نشده کنند، منجر به تشکیل تومور می‌گردند.
 
تومورها دو نوع خوش‌خیم و بدخیم می‌باشند. تومورهای خوش‌خیم توسط یک دیواره سلولی احاطه شده است، به همین دلیل آن‌ها نمی‌توانند باعث اختلال در دیگر بافت‌های اطراف شوند. از طرف دیگر، تومورهای بدخیم قادر به توزیع در طول بافت‌های دیگر می‌باشند. جدای از این‌ها، این تومورها به بخش‌های دیگر بدن نیز گسترش می‌یابند. این نوع تومور در مردان نسبت به زنان شایع‌تر است.. افراد بالای 40 سال به احتمال بالاتری به این نوع سرطان مبتلا خواهند شد. سرطان کبد معمولاً دارای دو نوع اولیه و ثانویه می‌باشد.
 

سرطان اولیه کبد

این نوع سرطان از تومورهای خوش خیم ناشی شده و شایع‌ترین نوع سرطان می‌باشد. اکثر تومورهای کبدی مانند همانژیومای کبدی، هیپرپلازی گره کانونی و آدنومای هپاتیتی معمولاً خوش خیم هستند. بیماری‌های مزمن کلیوی، هپاتیت‌های B یا C، برخی سموم و عفونت‌های ویروسی می‌توانند کبد را تحت تأثیر قرار داده و منجر به ایجاد سرطان اولیه کبد گردند. این نوع سرطان به سه نوع فرعی تقسیم بندی می‌شود.
 
سرطان هپاتوسلولار یا هپاتوما
رشد کنترل نشده سلول‌های کبدی منجر به بروز سرطان هپاتوسلولار می‌گردد. این نوع سرطان معمولاً در بزرگسالان و به ویژه افرادی که از سیروز کبدی رنج می‌برند، مشاهده می‌شود. برخی از کودکان و نوجوانان نیز از یک نوع سرطان کبد به نام هپاتوبلاستوما رنج می‌برند. این نوع سرطان کبدی در آمریکا شایع می‌باشد.
 
کلانژیوکارسینوما یا سرطان مجاری صفراوی
این یک نوع سرطان مجاری صفراوی بوده و در زنان شایع‌تر می‌باشد.
 
آنژیوسارکوم
آنژیوسارکوم یک نوع سرطان است که در رگ‌های خونی کبد توسعه می‌یابد و نوع نادری از سرطان کبد به شمار می‌رود. در انگلیس، تنها سالانه حدود 10 مورد از این سرطان گزارش می‌شود. این نوع سرطان کبد در افراد بین سنین 70 تا 80 سال شایع‌تر می‌باشد.
 

سرطان ثانویه کبد

این نوع سرطان توسط گسترش سلول‌های سرطانی که بیرون از کبد قرار دارند، ایجاد می‌شود. این سلول‌ها از اندام‌های گوارشی مانند معده، پانکراس و روده‌ها از طریق جریان خون از این اندام‌ها به سمت کبد گسترش می‌یابند. سرطان ثانویه کبدی از طریق سیستم لنفاوی نیز گسترش می‌یابد. این نوع سرطان به عنوان سرطان متاستاتیک نیز شناخته می‌شود. در اکثر موارد، سرطان ثانویه کبدی در نتیجه سرطان اولیه رخ می‌دهد. این نوع سرطان حاصل سرطان پیشرفته سینه، سرطان روده، ریه، کلیه و یا برخی انواع دیگر سرطان‌ها می‌باشد.
 

علائم

در مرحله اولیه، سرطان ممکن است هیچ‌گونه علائمی نداشته باشد. اما افراد در مراحل پیشرفته بیماری ممکن است علائمی مانند ضعف، خستگی، تب، کاهش وزن یا کاهش اشتها را تجربه کنند. در مورد سرطان متاستاتیک، بیماران ممکن است علائمی مانند سرگیجه، درد شکم، بزرگ شدن طحال و بی‌حسی را داشته باشند.
 
روش‌های مختلف درمانی مانند شیمی درمانی، جراحی، پرتو درمانی، ایمنو تراپی، فتودینامیک درمانی و رادیوجراحی به منظور درمان سرطان کبد مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف نوشیدنی‌های مضر، سیگار و برخی استروئیدها مشکلاتی را در عملکرد کبد ایجاد می‌کنند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب باعث کاهش احتمال ابتلا به سرطان کبد می‌گردد. بنابراین، هر گونه تومور موجود در کبد باید بلافاصله تشخیص داده شده و درمان گردد.
 

شانس زنده ماندن افراد مبتلا به متاستاز کبدی

شانس زنده ماندن از سرطان ثانویه کبدی ضعیف است و درصد مرگ و میر ناشی از این نوع سرطان بالاست. در این‌جا اطلاعاتی درباره این بیماری کشنده ارائه می‌گردد.
 
متاستاز کبدی
همان طور که گفتیم اصطلاح متاستاز اشاره به گسترش سلول‌های سرطانی از بخش اولیه به بخش‌های دیگر بدن دارد.. هنگامی‌که این سلول‌های سرطانی از مکان اولیه خود جدا می‌شوند، از طریق جریان خون به بخش‌های دیگر بدن از جمله کبد وارد می‌شوند. اعتقاد بر این است که عرضه غنی خون در کبد فاکتور کمکی برای متاستاز کبد می‌باشد. اکثر مواقع، سرطان بلافاصله به کبد گسترش می‌یابد، که به عنوان سرطان ثانویه تشخیص داده می‌شود. علائم سرطان کبد تنها در مراحل آخر ظاهر خواهد شد، به واسطه تاخیر در تشخیص، شانس زنده ماندن حاصل از سرطان کبد پایین می‌باشد.
 
مشکل اصلی مربوط به این بیماری این است که در مراحل اولیه آن بدون علامت می‌باشد. با این‌حال، مطالعات تصویر برداری مانند تصویر برداری رزونانس مغناطیس و سی تی اسکن ممکن است به تشخیص سرطان کمک کند. در صورتی‌که نتایج این آزمایشات نامعلوم باشد، پس نمونه برداری از بافت زنده کبد روشی مناسب برای تشخیص متاستاز کبد خواهد بود.
 
شانس زنده ماندن از سرطان کبد
بر اساس آمار موسسه ملی سرطان در آمریکا، هر روزه حدود 24 هزار مورد سرطان اولیه کبد تشخیص داده می‌شود. باید توجه داشت که سرطان ثانویه کبدی نسبت به سرطان اولیه کبد شایع‌تر است. نرخ بقاء حاصل از این نوع سرطان به دلیل تأخیر در تشخیص پایین است.
 
شیوه درمان به شدت وابسته به سرطان اولیه و شرایط آن است. شیمی درمانی ممکن است جهت درمان این بیماری مورد استفاده قرار گیرد. در شیمی درمانی سلول‌های سرطانی به طور کامل تخریب نمی‌شود، اما این داروها به کاهش موقت تومور و طولانی شدن عمر بیمار کمک می‌کنند. پرتو درمانی برای کبد نیز به کاهش درد ناشی از این بیماری کمک می‌کند. جراحی ممکن است در برخی موارد توصیه شود. برداشتن عضو آسیب دیده با انجام عمل جراحی شانس زنده ماندن بیمار را افزایش می‌دهد. با این‌حال، این گزینه تنها هنگامی‌که تومورها کوچک و موضعی هستند، مؤثر است.
 
در مواردی که جراحی امکان پذیر باشد، امید به زندگی نیز نسبتاً افزایش می‌یابد. با عمل جراحی، 75 درصد احتمال زنده ماندن بیمار برای یک سال بیشتر، 50 درصد برای سه سال و 30 درصد برای پنج سال وجود دارد. مشکل اصلی مربوط به این بیماری این است که در مراحل اولیه آن بدون علامت می‌باشد. بنابراین، احتمال زنده ماندن هر بیمار وابسته به شرایط سرطان کبد می‌باشد. همچنین، با به کار گیری شیوه‌های درمانی مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی، شانس زنده ماندن بیمار افزایش خواهد یافت. 15 درصد امید به زندگی برای یک سال و 3 درصد امید به زندگی برای سه سال با شیمی درمانی وجود دارد. بعد از پیوند کبد، شانس زنده ماندن برای یک سال 80 درصد و برای سه سال 70 درصد می‌باشد. احتمال زنده ماندن در موارد پیوند کبد تنها زمانی‌که سلول‌های سرطانی، کبد تازه پیوند شده را مورد هدف قرار ندهند، وجود دارد.
 
منبع: Health Hearty